ΜΑΔΑΓΑΣΚΑΡΗ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΝΙΚΟΣ (Βήμα, 1997)
Παράξενος τόπος που σε ταξιδεύει πίσω στον Μεσαίωνα: το τέταρτο μεγαλύτερο νησί του κόσμου, ξεχωρίζει για τη μοναδική χλωρίδα και πανίδα του καθώς και για τα έθιμα που φθάνουν ως τη μαύρη μαγεία
Το ζωντανό μουσείο της φύσης
Στις 19 Αυγούστου το απόγευμα φθάσαμε στο αεροδρόμιο του Ναϊρόμπι σαν κυνηγημένοι! Ημασταν ένα μικρό γκρουπ 7 ατόμων που ταξίδευε στην Ανατολική Αφρική με βάση ένα πρόγραμμα που είχε σχεδιάσει το Travel Plan. Στο Ναϊρόμπι είχαμε επιστρέψει από το Εθνικό Πάρκο Amboseli, όπου για δύο ολόκληρες ημέρες απολαύσαμε ένα εντυπωσιακό σαφάρι. Ο κενυάτης οδηγός μάς πήγε αμέσως στο Χίλτον και μας συνέστησε να μην ξεμυτίσουμε έξω γιατί γίνονται ταραχές στην πόλη και θα κινδυνεύαμε.
Πράγματι, όπως μάθαμε μετά, την προηγούμενη ημέρα στη Μομπάσα, τη δεύτερη μεγάλη πόλη και βασικό λιμάνι της Κένυας, ένας πρωτοφανής κύκλος βίας είχε κλείσει με 40 νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες. Η τοπική κυβέρνηση μιλούσε για ταραχές που προκάλεσαν «γκάγκστερ», τα ξένα πρακτορεία όμως πληροφορούσαν ότι η χώρα εφλέγετο από έναν λαϊκό ξεσηκωμό τα αίτια του οποίου ήταν πρωτίστως οικονομικά αλλά και θρησκευτικά και φυλετικά. Το κλίμα ήταν βαρύ στο Ναϊρόμπι και το έβλεπες στα αγριεμένα πρόσωπα των ντόπιων και στα στρατιωτικά καμιόνια που κυκλοφορούσαν αδιάκοπα. Οι τουρίστες ταραγμένοι και ανήσυχοι γέμιζαν το «λόμπι» του Χίλτον και τα τουριστικά μαγαζιά ήταν άδεια.
Μόλις λοιπόν το απόγευμα φύγαμε για το αεροδρόμιο του Ναϊρόμπι και περάσαμε τον έλεγχο διαβατηρίων, πήραμε μια βαθιά ανάσα, ηρεμήσαμε και αρχίσαμε να κάνουμε όνειρα για τον επόμενο σταθμό του ταξιδιού, τη Μαδαγασκάρη, το τέταρτο μεγαλύτερο νησί του κόσμου με έκταση 594.180 τ. χλμ. Ολοι ανυπομονούσαμε να γνωρίσουμε από κοντά τη σπάνια χλωρίδα και πανίδα του νησιού και τον αφροασιατικής προέλευσης πληθυσμό του με τα παράξενα έθιμα που ξεκινούν από τα απειράριθμα ταμπού (τα fady) και φθάνουν ως τη μαύρη μαγεία.
Ολα αυτά έχουν καταστήσει τα τελευταία λίγα χρόνια τη Μαδαγασκάρη έναν νέο πόλο έλξης για τον διεθνή τουρισμό που μόλις τώρα «ανακαλύπτει» το νησί που πρώτοι το βρήκαν οι άραβες έμποροι γύρω στο 1000 μ.Χ. και μετά ακολούθησαν οι μεγάλοι πορτογάλοι θαλασσοπόροι Βάσκο ντε Γκάμα και Ντιέγκο Ντίας που πλέοντας για την Ινδία ξεμπάρκαρε με δυνατή φουρτούνα και την ονόμασε Αγιο Λαυρέντιο. Στο νότιο μέρος του νησιού, δίπλα στην πόλη του Fort Dauphin, επισκεφθήκαμε αργότερα το Φορτ ντε Πορτουγκάλς, το παλαιότερο ευρωπαϊκό εποικιστικό κτίσμα που κατασκευάστηκε ώστε να έχουν τα πλοία της Λισαβόνας ένα ασφαλές καταφύγιο στα ταξίδια του περίπλου της Αφρικής με προορισμό τα αμύθητα πλούτη της Ινδίας.
Ενώ περιμέναμε λοιπόν στις άδειες αίθουσες του απέραντου κτιρίου του αεροδρομίου του Ναϊρόμπι για να επιβιβασθούμε στην Air Mad (τον εθνικό αερομεταφορέα της Μαδαγασκάρης) με προορισμό το Ανταναναρίβο, η αρχηγός του γκρουπ, η καθηγήτρια αγγλικών κυρία Μαίρη Καλλιβωκά, άνοιξε τον πασίγνωστο οδηγό της Lonely Planet και μας είπε: «Ελάτε να σας διαβάσω για τη Μαδαγασκάρη ώστε να πάμε προετοιμασμένοι». Αλλά όπως άρχισε να διαβάζει ο πανικός σκόρπισε στη μικρή συντροφιά γιατί όπως ήμασταν και ταραγμένοι το μόνο που συγκρατήσαμε ήταν οι εξής φράσεις:
«Η πόλη του Ανταναναρίβο, γνωστή και ως Τάνα, συναγωνίζεται σε εγκληματικότητα μεγαλουπόλεις σαν τη Νέα Υόρκη και το Λος Αντζελες, αλλά οι αριθμοί που αναφέρονται δεν υπολογίζουν ότι οι περισσότεροι φόνοι και οι πράξεις βίας που συμβαίνουν στην πρωτεύουσα της Μαδαγασκάρης έχουν σαν θύματα ξένους υπηκόους και γενικά όσους έχουν κάτι να χάσουν. Να είστε έτοιμοι για το χειρότερο! Μη δείχνετε ότι είστε τουρίστες. Τα ρολόγια, ανεξαρτήτως αξίας, στις τσέπες, όχι κοσμήματα ούτε βέρες και ποτέ έξω από το ξενοδοχείο με το πρώτο σκοτάδι. Αν αγνοήσετε αυτή την προειδοποίηση, η πιθανότητα να σας ληστέψουν φθάνει το 100%!
Αν υπάρχει μια διατύπωση που χαρακτηρίζει πιστά το Ανταναναρίβο, αυτή είναι “επιστροφή στον Μεσαίωνα”!
Ιατρικά το Ανταναναρίβο είναι γνωστό για τις καταθλιπτικές επιδράσεις του σε άτομα που υποφέρουν από τα νεύρα τους. Διάφορα αίτια, που έχουν σχέση με μαγνητικά πεδία, το υψόμετρο (1.469 μ.), τις υπεριώδεις ακτίνες και τους ανέμους, προκαλούν μελαγχολία και κατάθλιψη».
Υστερα από αυτόν τον καταιγισμό αντιλαμβάνεσθε πώς περάσαμε τις τρεις ώρες της νυχτερινής πτήσης Ναϊρόμπι – Ανταναναρίβο και πώς μας φάνηκε η πόλη καθώς διασχίζαμε τους έρημους δρόμους με το πουλμανάκι του Χίλτον. Σε κάθε στροφή νομίζαμε ότι θα μας επιτεθούν ληστές και δολοφόνοι.
Ο ολόλαμπρος ήλιος της επομένης (η Μαδαγασκάρη είναι στο νότιο ημισφαίριο και ο Αύγουστος είναι περίπου σαν τον δικό μας Φεβρουάριο αλλά πολύ πιο ζεστός λόγω των Τροπικών αφού το νησί βρίσκεται από 12,5 ως 20 μοίρες κάτω από τον Ισημερινό) διέλυσε σαν φαντάσματα της νύχτας όλες αυτές τις προλήψεις και τους μύθους που προφανώς γράφτηκαν για να καταστήσουν προσεκτικούς τους μεμονωμένους ταξιδιώτες.
Η πρώτη ξενάγηση άρχισε να προβάλλει μία μία τις φυσικές αλλά και ανθρώπινες ομορφιές αυτού του κόκκινου νησιού με τα υψίπεδα και τις εύφορες πεδιάδες στα δυτικά και τα τροπικά δάση στα ανατολικά. «Δεν μπορείς να συγκρίνεις τη Μαδαγασκάρη ούτε με την Αφρική ούτε με την Ασία. Παράξενη χώρα, με παράξενους ανθρώπους», μας πληροφορεί αμέσως ο Eric Delsaut, ο γαλλοελβετός διευθυντής του τοπικού τουριστικού γραφείου που ανήκει στον έλληνα αρχιτέκτονα Αθ. Λιούνη.
Πράγματι οι Μαλαγάσιοι, όπως ονομάζονται οι κάτοικοι του νησιού, έχουν προέλθει από τόσες πολλές προσμείξεις φυλών από Βορρά και Νότο, από Δύση και Ανατολή ώστε η εθνότητα που σχηματίστηκε να είναι κάτι το ξεχωριστό. Οι Μαλαγάσιοι δεν έχουν εκείνο το πρωτόγονο βλέμμα ούτε τη νωθρότητα των μαύρων της Αφρικής αλλά ούτε και τη δραστήρια κίνηση των Ασιατών. Είναι πάντως ήπιοι και ευγενικοί με τους ξένους που τους χαιρετούν με «bonjour» ή «bonsoir». Η γαλλική άλλωστε είναι η δεύτερη επίσημη γλώσσα του κράτους. Η συμπεριφορά τους μοιάζει ευρωπαϊκή και όσους συναντήσαμε κουβαλούσαν με αξιοπρέπεια και καρτερία τη φτώχεια τους. Από θρησκευτικής πλευράς το 52% του πληθυσμού είναι ανιμιστές, 41% χριστιανοί και 7% μουσουλμάνοι.
Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι οι πρώτοι έποικοι που έφθασαν στο νησί δεν ήταν από την κοντινή Αφρική (που χωρίζεται από τη Μαδαγασκάρη με το στενό της Μοζαμβίκης μήκους 400 χλμ.) αλλά «ναυτικά φύλα» από την Ινδονησία και πιθανώς από την Πολυνησία που ταξίδεψαν με τα πρωτόγονα σκάφη τους 6.400 χλμ. στον ταραγμένο Ινδικό ωκεανό. Τα 14 εκατομμύρια των σημερινών κατοίκων της πάντως ανήκουν σε 18 φυλές, με κυρίαρχη την περήφανη αλλά και σκληρή φυλή των Μερίνα (που έδωσε περίφημους πολεμιστές, βασιλιάδες, αλλά και αυταρχικές βασίλισσες σαν την καταραμένη Ραναβαλούν που εκθρόνισαν οι Γάλλοι) που κατοικεί στην πρωτεύουσα και στα γύρω βουνά ασχολούμενη με τη γεωργία και με την κτηνοτροφία με τα περίφημα zebu (βόδια με μεγάλες καμπούρες). Τα βόδια είναι για τους Μερίνα σύμβολα του πλούτου και της δύναμης. Οποιος δεν έχει βόδια δεν κατέχει καλή κοινωνική θέση, ο κόσμος δεν τον σέβεται και δεν είναι σε θέση να τιμήσει τους προγόνους του με θυσίες ζώων.
Αργότερα ήλθαν στο νησί πληθυσμοί από την Ινδία και την Αφρική που κατοικούν κυρίως στα ανατολικά του νησιού αλλά και στις πεδιάδες της δυτικής ακτής όπου καλλιεργούν βανίλια (είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας βανίλιας στον κόσμο), καφέ, ρύζι αλλά και δημητριακά.
Το Ανταναναρίβο, η πρωτεύουσα του νησιού, είναι χτισμένο πάνω στα κεντρικά υψίπεδα (από 1.245 ως 1.469 μ.) και είναι μια γραφική πόλη παρ’ ότι ο τουρίστας ενοχλείται από την έκδηλη φτώχεια που θυμίζει γειτονιές ινδικών πόλεων. Η κάτω πόλη, με τη λεωφόρο της Ανεξαρτησίας, τη λίμνη με τα νούφαρα, τα μεγάλα πάρκα, τις πολυτελείς βίλες των ξένων πρεσβειών, τα οικοδομήματα της αποικιοκρατίας, θυμίζει Γαλλία, αλλά οι τουρίστες προτιμούν να περιδιαβάζουν την άνω πόλη με τα ομοιόμορφα ψηλόστεγα σπίτια της, με τα μικρά παράθυρα και τα ξύλινα μπαλκόνια, που όλα είναι χτισμένα από πλίθες με το ψημένο χρώμα της τερακότας.
Ληστές, κλέφτες και δολοφόνους δεν συναντήσαμε πουθενά στο Ανταναναρίβο παρ’ ότι περιπλανηθήκαμε για ώρες στα στενά δρομάκια της άνω πόλης με τους ασφαλτοστρωμένους μεν δρόμους αλλά χωρίς πεζοδρόμια, όπου όλα τα σπίτια έχουν το ισόγειο για μαγαζί, δίνοντας έτσι την εικόνα ενός απέραντου και πολύχρωμου ανατολίτικου και αφρικανικού παζαριού. Εδώ θα βρείτε από γαλλικά τρόφιμα και μπαγκέτες ως τα περίφημα κεντητά και τα άλλα ξύλινα χειροτεχνήματα σε τιμές κυριολεκτικά εξευτελιστικές για ευρωπαϊκό βαλάντιο. Στην πάνω πόλη επίσης υπάρχουν τα παλάτια της δυναστείας των βασιλέων της φυλής των Μερίνα, που μοιάζουν περισσότερο με φρούρια, στα δωμάτια των οποίων δεν λείπει όμως η γαλλική φινέτσα στα έπιπλα και στα άλλα σκεύη.
Η ιδιαιτερότητα της Μαδαγασκάρης ως φυσικού περιβάλλοντος, που την κάνει να ξεχωρίζει μέσα στον κόσμο, οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στην απομόνωσή της, που της εξασφάλισε πλήθος από μοναδικά στον κόσμο οικοσυστήματα.
Οπως γράφουν οι γεωλόγοι και οι αρχαιολόγοι, πριν από 250 εκατομμύρια χρόνια, η Πανγαία, δηλαδή η αρχική μάζα ξηράς στον πλανήτη μας, έσπασε σε δύο υπερηπείρους, την Gondwana και τη Laurasia. Κάποτε, στα επόμενα 65 εκατ. χρόνια, η Gondwana υπό την πίεση τρομακτικών τεκτονικών σεισμών άρχισε να κατευθύνεται προς τον Βορρά χάνοντας στην πορεία της μεγάλα κομμάτια γης, με πρώτα την Αυστραλία και την Ανταρκτική που μετακινήθηκαν προς Νότο. Λίγο αργότερα ένα άλλο κομμάτι, η Ινδία, κινήθηκε βόρεια προς τη Laurasia, ενώ στα 165 εκατ. χρόνια η Νότια Αμερική χωρίστηκε από την Αφρική και η Μαδαγασκάρη, που αποτελούσε μια προέκταση της Σομαλίας, ξεχώρισε και απομονώθηκε σαν νησί στη σημερινή της μορφή.
Αυτή η απομόνωση σε συνδυασμό με το ότι δεν κατακλύστηκε από παγετώνες ούτε ερημώθηκε η βλάστησή της από δεινόσαυρους, εξηγεί τη μοναδικότητα της χλωρίδας και πανίδας του νησιού. Ετσι από τα 4.100 γνωστά είδη του φυτικού βασιλείου που απαντούν στο νησί, τα 3.000 είναι αποκλειστικά δικά της, δεν υπάρχουν σε κανένα άλλο μέρος της Γης. Από τα 250 είδη πτηνών τα 125 είναι αποκλειστικά της Μαδαγασκάρης, το ίδιο ισχύει και στα ζώα και στα ερπετά, με πιο παράξενα είδη τους περίφημους λέμουρους, τους χαμαιλέοντες, τις χελώνες κλπ.
«Είναι ένα θαυμαστό εργαστήριο της φύσης όλη η Μαδαγασκάρη, όπου μπορείς να μελετήσεις τη χλωρίδα και την πανίδα που υπήρχε πριν από εκατομμύρια χρόνια σε όλο τον πλανήτη και τώρα έχει εξαφανισθεί από παντού». Αυτό λένε οι ειδικοί και δεν είναι λίγοι οι τουρίστες που την επισκέπτονται γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, ούτε είναι τυχαίο ότι έχει περίφημους βοτανικούς κήπους με σαρκοβόρα φυτά.
Οι άραβες θαλασσοπόροι και γεωγράφοι ήξεραν από το 1000 μ.Χ. για το τεράστιο αυτό νησί και ο πρώτος Ευρωπαίος που ανέφερε τη Μαδαγασκάρη στην περιγραφή του μυθικού ταξιδιού του στην Κίνα ήταν ο Μάρκο Πόλο που μίλησε για τους «γρύπες», τα φτερωτά τέρατα. Το 1850 βρέθηκε στο νότιο μέρος του νησιού αβγό αυτού του περιλάλητου πουλιού που μεταφέρθηκε άθικτο στο Παρίσι. Ηταν οκτώ φορές μεγαλύτερο από το αβγό της στρουθοκαμήλου που είχε μήκος 35 εκατοστά του μέτρου. Οι παλαιοντολόγοι το ονόμασαν Aepyornis Maximus και υπολογίζουν ότι είχε τρία μέτρα ύψος και ζύγισε 500 κιλά.
Ο τουρίστας δεν θα συναντήσει βέβαια σήμερα αυτά τα μυθικά πουλιά, αλλά όλα τα τουριστικά προγράμματα προβλέπουν επίσκεψη στο νότιο μέρος του νησιού στο εθνικό πάρκο Μπερεντί (τα καλύτερα πάρκα είναι αυτά που ανήκουν και τα διαχειρίζονται ξένες εταιρείες) για να γνωρίσουν οι ξένοι τους μοναδικούς στον κόσμο λέμουρους. Αυτοί οι χαριτωμένοι μικρόσωμοι πίθηκοι είναι το ζώο που έχει κάνει πασίγνωστη τη Μαδαγασκάρη. Οι λέμουροι είναι προπίθηκοι, που λόγω απομόνωσης του νησιού σταμάτησαν στο στάδιο αυτό εξέλιξης. Είναι κάτι μεταξύ πιθήκου και σκίουρου με μακριά θυσανωτή ουρά που τους βοηθά να πηδάνε στα κλαδιά των δέντρων ως και 10 μέτρα.
Υπάρχουν 30 γνωστά είδη λέμουρου με διαφορετικά χρώματα, είναι όλα φυτοφάγα και ζουν πάνω στα δέντρα. Ο πιο εντυπωσιακός και αγαπημένος για τα παιχνίδια στους τουρίστες είναι ο Lemourien Sifake που με το ερωτικό του κάλεσμα (ακούγεται 30 χλμ. μακριά) αναστατώνει τα δάση. Η Μαδαγασκάρη έχει ακόμη 28 είδη νυχτερίδας και εδώ ζει «η ιπτάμενη αλεπού», που είναι η μεγαλύτερη νυχτερίδα του κόσμου.
Στο νότιο μέρος του νησιού και προτού μπούμε στο πάρκο Μπερεντί περνάμε την παράξενη και άνυδρη περιοχή του Androy (η γη των αγκαθιών). «Εδώ», μας λέει ο οδηγός μας, «όλοι πεινούν και διψούν αλλά είναι άνθρωποι δυνατοί και περήφανοι». Πιο κάτω μπαίνουμε στα στοιχειωμένα δάση των κάκτων. Ολες οι πλαγιές είναι γεμάτες από ψηλόκορμους κάκτους μοναδικούς στον κόσμο, που το επιστημονικό τους όνομα είναι Didiezeacees. Είναι σαν λόγχες και χρησιμοποιούνται από τους ιθαγενείς ως ξυλεία για το χτίσιμο σπιτιών.
Πώς θα πάτε
Πώς θα πάτε στη Μαδαγασκάρη; Να προτιμήσετε τα οργανωμένα ταξίδια όπου το γραφείο θα φροντίσει τα πάντα. Αν πάλι προτιμάτε να ταξιδέψετε μόνοι, τότε έχετε πολλές εναλλακτικές λύσεις. Πρώτη, να πάτε με την Ολυμπιακή στο Ναϊρόμπι της Κένυας (τρεις πτήσεις την εβδομάδα διάρκειας 6 ωρών) και από εκεί την Air Mad για το Ανταναναρίβο.
Η Air Mad είναι η πιο φθηνή εταιρεία και πετά με Boeing 747 (Τζάμπο) σχεδόν κάθε ημέρα από το Παρίσι, τη Φραγκφούρτη και τη Ζυρίχη για το Ανταναναρίβο. Δύο πτήσεις την εβδομάδα έχει και η Air France μεταξύ Παρισιού και Ανταναναρίβο, αλλά το εισιτήριο μετ’ επιστροφής κοστίζει γύρω στα 1.500 δολάρια. Η Air Mad είναι πολύ πιο φθηνή και όποιος ταξιδέψει με αυτήν από την Ευρώπη έχει 50% έκπτωση και στα εσωτερικά δρομολόγια. Η πιο φθηνή, με εισιτήριο μόλις 500 δολαρίων, είναι η Aeroflot αλλά πρέπει προηγουμένως να πάτε στη Μόσχα.
Το νεκροταφείο των πειρατών
Ενα από τα αξιοθέατα του νησιού (που έχει αρκετά καλά ξενοδοχεία) είναι το Cimetiere de Pirates, στο οποίο φθάνεις ύστερα από μια περιπετειώδη πεζοπορία μέσα από βάλτους και ισορροπώντας πάνω σε κορμούς δέντρων. Οι τάφοι από ηφαιστειακές μαύρες πέτρες έχουν επάνω τους την πειρατική σφραγίδα με τα δύο οστά και τη νεκροκεφαλή, όμως μερικοί έχουν και τον χριστιανικό σταυρό.
Το νησί ήταν από τα μέσα του 16ου αιώνα το μεγαλύτερο κρησφύγετο πειρατών στον Ινδικό ωκεανό και για εκατό και πλέον χρόνια οι πειρατές κούρσευαν τα ολλανδικά, αγγλικά και γαλλικά πλοία που γύριζαν φορτωμένα με πλούτο από την Ινδία. Οι πιο γνωστοί πειρατές, θαμμένοι στους χορταριασμένους τάφους, ήταν ένας Ουαλός, ο David Williams, οι Αγγλοι Thomas White, John Every, William Kidd και άλλοι, ενώ ο συγγραφέας του Ροβινσώνα Κρούσου Ντάνιελ Ντεφόε διηγείται ότι στο λιμάνι Ντιέγκο Σουαρέζ στη Βόρεια Μαδαγασκάρη οι πειρατές ίδρυσαν μια ιδιότυπη δημοκρατία, τη Libertalia, που ήταν καταφύγιο όλων των σκλάβων και καταπιεσμένων του 17ου αιώνα.
«Σαφάρι» για φάλαινες
Το τουριστικό υπερθέαμα της Μαδαγασκάρης, το οποίο απολαμβάνει η πλειονότητα των ξένων επισκεπτών της, είναι το «σαφάρι για φάλαινες». Είναι τόσο εντυπωσιακό το θέαμα, που ασφαλώς όσοι είναι τυχεροί και το βλέπουν όπως εγώ μακαρίζουν τον Θεό που τους αξίωσε να δουν αυτή τη μεγάλη ομορφιά της φύσης.
Και μιλάμε για τύχη γιατί, όπως μας εξήγησε ο γάλλος καπετάνιος Paul Martin, με το σκάφος «Salina» του οποίου βγήκαμε στον Ινδικό Ωκεανό για να συναντήσουμε τις φάλαινες, «ο ωκεανός δεν είναι ζωολογικός κήπος και οι φάλαινες δεν είναι ψάρια ενυδρείου για να τα βλέπεις όποτε θέλεις»!
Πάντως από τον Αύγουστο ως τον Οκτώβριο εκατοντάδες φάλαινες ξεκινούν το μεγάλο ταξίδι του έρωτα και έρχονται από τον Νότιο Πόλο στα θερμά νερά των ανατολικών ακτών της Μαδαγασκάρης για να ζευγαρώσουν. Ανήκουν στο γένος που αποκαλείται Megaptera, φθάνουν τα 15 μέτρα και ζυγίζουν αρκετούς τόνους. Είναι μαύρες με αρκετό από το κάτω μέρος του σώματος λευκό και κύριο χαρακτηριστικό τους είναι τα πολύ μακριά και στενά πτερύγια.
Μερικές φορές η μεγάπτερη κάνει άλματα έξω από το νερό, οπότε χτυπά την επιφάνεια με τα πτερύγια ή την ουρά ή συστρέφεται πάνω στη ράχη της με τα πτερύγια στον αέρα. Οταν κάνει βαθιά μακροβούτια, καμπουριάζει και στρέφεται απότομα προς τα εμπρός, φέρνοντας την ουρά της κάθετα έξω από το νερό.
Ολα αυτά τα παιχνιδίσματα ενός από τα πιο νοήμονα ζώα του πλανήτη μας τα απόλαυσα εγώ και η συντροφιά μου σε ένα πεντάωρο σαφάρι στο κανάλι που χωρίζει τη Μαδαγασκάρη από το νησάκι Ile Sainte Marie. Οταν ξεκινήσαμε το πρωί με το 16 μέτρων «Salina» ο Paul Martin έσπευσε να μας προειδοποιήσει: «Θα κάνω ό,τι μπορώ για να δείτε φάλαινες αλλά δεν μπορώ να σας εγγυηθώ τίποτε, ο ωκεανός είναι απέραντος και οι φάλαινες χάνονται σε χιλιάδες μίλια».
Τελικά αποδειχθήκαμε όχι απλώς τυχεροί αλλά προνομιούχοι. Υστερα από ένα δίωρο κοπιαστικής αναζήτησης, ζήσαμε ένα φανταστικό υπερθέαμα. Για τρεις ολόκληρες ώρες 5, 10 και μερικές φορές περισσότερες φάλαινες συνόδευσαν το πλοιαράκι μας και μας έδειχναν τον καλύτερο εαυτό τους με άλματα έξω από το νερό, με μακροβούτια κάτω από το σκάφος, με πόζες για να τις φωτογραφίσουμε σαν να ήταν αρτίστες! Ηταν στιγμές που τρομάζαμε, γιατί ήταν τόσες πολλές δίπλα μας ώστε τα κύματα που προκαλούσαν με τα άλματά τους σκαμπανέβαζαν το πλοίο μας και άλλες φορές κινδυνεύαμε να συγκρουστούμε με αυτά τα τεράστια κήτη, που το καθένα είχε το ίδιο μέγεθος με το «Salina». Και όμως έπαιζαν τόσο αριστοτεχνικά μαζί μας ώστε μόλις το σκάφος τις άγγιζε με ένα μακροβούτι το άφηναν να περάσει από πάνω τους.
Ημασταν ευτυχισμένοι με το θέαμα αλλά και κατάπληκτοι από τη νοημοσύνη και τη φιλικότητα που έδειχναν προς εμάς τους ανθρώπους. Και όταν πια, αφού έπαιξαν για τρεις ώρες μαζί μας, και μετά χάθηκαν στον ωκεανό ήμασταν όλοι βέβαιοι και συμφώνησε μαζί μας και ο καπετάνιος ότι δεν κάναμε σαφάρι, δεν τις βρήκαμε εμείς μέσα στην απεραντοσύνη του ωκεανού, αλλά αυτές γιατί έτσι το ήθελαν ήλθαν να μας συναντήσουν για να παίξουν μαζί μας για όσο χρόνο ήθελαν. Και μετά έφυγαν για το πουθενά.
Δυστυχώς αυτές τις φάλαινες, που από τα μέσα της δεκαετίας του ’60 με απόφαση του ΟΗΕ έχουν κηρυχθεί προστατευόμενο είδος, ασυνείδητοι ρώσοι και ιάπωνες φαλαινοθήρες τις σκοτώνουν για να πουλήσουν το λάδι τους σε εργοστάσια αρωματοποιίας.
Για να κάνετε και εσείς σαφάρι πρέπει να πετάξετε από το Ανταναναρίβο στο Ile Sainte Marie με ένα Hawker Siddeley 748 της Air Mad, οπότε θα γνωρίσετε και το πιο όμορφο τροπικό νησί του Ινδικού. Το νησί (60 χλμ. μήκος και 5 χλμ. πλάτος) είναι κατάφυτο από κοκκοφοίνικες, μπανανιές και απίθανα τροπικά λουλούδια και από τη μοναδική στον κόσμο μαύρη ορχιδέα.
http://www.tovima.gr/travel/article/?aid=92835
